tag:blogger.com,1999:blog-4448579676839582432024-03-08T01:24:19.843-08:00Afrikaanse GedigteAnonymoushttp://www.blogger.com/profile/11968389552784303048noreply@blogger.comBlogger6125tag:blogger.com,1999:blog-444857967683958243.post-16601975445182294992014-01-31T11:45:00.000-08:002014-02-26T21:45:25.502-08:00StylfigureAnafora - herhaling van dieselfde woord of uitdrukking aan die begin van versreëls.<br />
<br />
Antitese - teenstelling van teenstellende begrippe of gedagtes.<br />
<br />
Enumerasie - opnoeming of opsomming van verskillende sake of begrippe wat soms nie lyk of hul bymekaar pas nie. <br />
<br />
Inversie - Omkering van gewone of natuurlike woordorde. <br />
<br />
Ironie - Vorm van humor en bedekte spot.<br />
<br />
Paradoks - skynbare teenstrydigheid wat dieper waarheid verberg. "Ek veg vir vrede"<br />
<br />
Repetisie - beklemtoning deur oordoen, oorsê en oorvertel.<br />
<br />
Sarkasme - sterk, beledigende vorm van ironie.<br />
<br />
Asindeton - afwesigheid van voegwoord. Bv. Al haar hemde, rokke, skoene, alles, val by die kas uit.<br />
<br />
Polisindeton - Oormatige gebruik van voegwoorde. Bv. Staan <u>en</u> sit <u>en</u> staan <u>en</u> sit <u>en</u> staan. <br />
<br />
Ellips - 'n Sin wat onvoltooid gelaat word as gevolg van die weglaat van woorde. (...) Word ook beletselteken genoem. Bv. Die polisieman knik, en toe...<br />
<br />
Enumerasie - Opnoemtegniek. Opnoem of opsomming van verskillende sake. Bv. Simonsberg, Oranjerivier, Namakewaland en Kaapse-vlaktes.<br />
<br />
Eufemisme - 'n Harde werklikheid word sag gestel. <br />
Bv. Die elemboog lig. (Baie drink.)<br />
Die meisie het lang vingers. (Sy steel.)<br />
Tydelike met die ewige verwissel. (Om te sterf.)<br />
<br />
Defemisme - Wanneer iets besonders skerp en/of kras gestel word. Bv. Beledigings. <br />
<br />
Hiperbool - Buitensporige oordrywing. <br />
Bv. Ek werk my dood! (Nee, jy werk net hard.)<br />
Sy is die mooiste meisie in die wêreld! (Hoe sal jy weet? Was jy al oral?)<br />
Ek het jou 'n miljoen keer gewaarsku! (Rêrig? 'n Miljoen keer? Is jy seker? Het jy getel?)<br />
<br />
Litotes - Oormatige verkleining. <br />
Bv. Hierdie is 'n klein geskenkie van R1000. (Dis duur.)<br />
Dit gaan nie sleg nie... (Dit gaan goed.)<br />
<br />
Oksimoron - Opsetlike teenstrydigheid tussen twee woorde. <br />
Bv. 'n Plastiekglas.<br />
Ou nuus.<br />
Aaklig mooi.<br />
Bitter-soet.<br />
Treurige glimlag.<br />
Horende doof; sienende blind.<br />
<br />
Parallelisme - Herhaling van versreëls kort na mekaar. <br />
Bv. <strong>Dit gaan goed met die wat</strong> onberispelik lewe, <strong>die wat</strong> wander volgens die woord van die Here. <strong>Dit gaan goed met die wat</strong> sy verordeninge gehoorsaam, <strong>die wat</strong> met hulle hele hart sy wil doen. <br />
<br />
Retoriese vraag - Vraag wat nie antwoord veg nie. <br />
Dink jy dit was vir my lekker?!<br />
Juffrou kan my mos nie uitskop nie, kan sy?<br />
Die held wat sterf, wat wen hy?<br />
<br />
Woordspeling - die humoristiese gebruik van verskillende betekenisse van 'n woord. <br />
<br />
Retoriek - Valse, oordrewe verslete beeldspraak wat as oorversiering aangebied word. Veral politici. <br />
Bv. Viva die massa! Viva!<br />
Vir Volk en Vaderland! <br />
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/11968389552784303048noreply@blogger.com16tag:blogger.com,1999:blog-444857967683958243.post-83623251828164240752014-01-31T10:22:00.000-08:002014-02-26T21:29:11.803-08:00Beeldspraak Clichè - beeldspraak wat trefkrag verloor het. <br />
<br />
Metafoor - 'n saak van gelyk stel aan 'n ander. Hy is 'n vark. Sonder nes en asof. <br />
<br />
Vergelyking - sê dat iets soos 'n ander lyk, klink of voel. Hy is soos 'n vark. <br />
<br />
Personifikasie - soort metafoor waar menslike eienskappe aan natuurverskynsels, lewelose voorwerpe of diere gegee word. <br />
<br />
Simboliek - woord of voorwerp wat 'n ander saak verteenwoordig.<br />
<br />
Sinestesie - soort metafoor of vergelyking. Meer as een sintuiglike waarneming. <br />
<br />
Antonomasia - dui iets / iemand deur middel van 'n eienaam aan. Bv. Hy is 'n Salomo - hy is wys. <br />
<br />
Metonimia - 'n Bepaalde geheel word gebruik om na 'n ander geassosieerde konsep te verwys. Bv. Die ketel kook. (Dit is nie die ketel wat kook nie, maar die water daarin.)<br />
<br />
Sinekdogee - 'n geheel word deur 'n deel aangedui. Bv. Ek gee jou my hart. (Verwys eintlik na hele liggaam.)<br />
<br />
Onomatopee - Klanknabootsing. Voorstelling van klank. Bv. kiep-kiep, tok-tok, piet-my-vrou. <br />
<br />
Simboliek - 'n teken of voorwerp wat 'n ander saak verteenwoordig.<br />
'n Sleutel simboliseer kennis. <br />
'n Duif simboliseer vrede en vryheid.<br />
'n Klip simboliseer sterkte en standvastigheid.<br />
'n Huis simboliseer sekuriteit.<br />
'n Kruis simboliseer verlossing, Christenskap, werklikheid.<br />
'n Slang simboliseer die bose.<br />
'n Rooi roos simboliseer liefde.<br />
'n Appel simboliseer temptasie.<br />
Rooi simboliseer woede of gevaar.<br />
<br />
Sinestesie - meer as een sintuiglike waarneming word ervaar. Bv. Ek <u>proe</u> jou met my <u>oë</u>.<br />
<br />
<br />
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/11968389552784303048noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-444857967683958243.post-18271204213498298672014-01-31T07:57:00.000-08:002014-01-31T10:24:55.367-08:00DigsoorteElegie - ter ere van 'n oorledene. 'n Treursang gewoonlik in prosastyl. Ritme, rym, en beeldrykheid kom ook voor. <br />
<br />
Satire - Word ook 'n hekelgedig genoem. Spot skerp met die lewe en menslike swakhede. Dwaashede, ondeugde, swakhede, tekortkominge en wanpraktyke word bespotlik voorgestel. Spoor verbeteringe aan. <br />
<br />
Metapoësie - Word ook metateks genoem. Poësie wat handel oor poësie. Die fokus word weggeskuif van wat geskryf is na die skryfhandeling self. <br />
<br />
Briefgedig - boots die vorm van 'n brief na. Baie persoonlik, aan iemand gerig. <br />
<br />
Funêre gedig - gedig met dood as tema. Maak die oorsaak van die dood bekend en bevat ook 'n trooselement.<br />
<br />
Huldegingsgedig - gedig as nagedagtenis aan 'n gesterwende. <br />
<br />
Katalogusgedig - opnoem gedig. Oorsprong in antieke tye. Saamgestel uit 'n lys name, persone, abstrakte idees. <br />
<br />
Liefdesgedig - gedig met liefde as tema. Gedig waarin liefde besing word. <br />
<br />
Natuurgedig - lofsang van natuurskoon. Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/11968389552784303048noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-444857967683958243.post-64618882475429940652014-01-31T07:00:00.000-08:002014-01-31T07:00:41.496-08:00Kenmerke1) Titel - die opskrif.<br />
<br />
2) Innerlike bou - verwys na inhoud van die gedig.<br />
<br />
3) Rym en ritme - rym is herhaling van dieselfde klanke binne of aan einde van vesreëls.<br />
<br />
ritme is die herhaalde patroon van klanke wat beweging skep. <br />
<br />
4) Uiterlike bou - verwys na struktuur. Hoe dit op papier lyk.<br />
<br />
5) Literêre stylmiddels - beeldspraak is 'n figuurlike vorm van taalgebruik.<br />
<br />
stylfigure in 'n nie letterlike uitdrukking van woorde. <br />
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/11968389552784303048noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-444857967683958243.post-34115669157332442492014-01-31T01:59:00.001-08:002014-01-31T01:59:21.922-08:00Uiterlike bou1) Hoofletters - normaal of abnormaal?<br />
<br />
2) Leestekens/punktuasie - normaal of weggelaat?<br />
<br />
3) Ritme - Bepaalde ritme of spreektaalritme?<br />
<br />
4) Rymskema? <br />
*Paarrym aa bb cc<br />
*Kruisrym ab ab cdcd<br />
*Omarmde rym abba cddc<br />
*Gebroke rym abcd defe<br />
*Vrye vers geen rym<br />
*Skelrym abba ccde <br />
*Slagrym aaaa bbbb cccc dddd <br />
<br />
5) Skakels - herhalings of repitisie van woorde, frases of klanke. <br />
<br />
6) Stemming of toon - formeel of informeel?<br />
<br />
7) Tema - aktueel of relevant?<br />
<br />
8) Vorm / patroon - lengte van versreëls en strofes.Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/11968389552784303048noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-444857967683958243.post-48094417362222949082014-01-31T01:48:00.000-08:002014-01-31T10:23:08.888-08:00Innerlike bou<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">1) <u>Tema</u> - hoof gedagte of sentrale idee.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">2) <u>Universialiteit</u> - tyd, situasie, plek.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">3) <u>Intertekstualiteit</u> - idees en woorde leen van bestaande gedigte of litêre tekste. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">4) <u>Spreker</u> - iemand wat praat, 'n stem.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">5) <u>Aangesprokene</u> - persoon met wie gepraat word.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">6) <u>Stemming</u> - emosionele atmosfeer of gevoel.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> *droewig</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> *ernstig</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> * komies </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> * morbied</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> * opgeruimd</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> * weëmoedig</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">7) <u>Toon</u> - die manier of houding van jou stem.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> * hartseer</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> * vriendelik</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> * onbeskof</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> * saaklik </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> * spottend </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> * sarkasties</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 10pt;">
<span style="font-family: Calibri;"></span> </div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/11968389552784303048noreply@blogger.com0